Mezarlığın üstüne toprak yığılarak yapılan tümülüsler Frigya Uygarlığının önemli kültürlerindendir. Frigya kültüründen oldukça etkilenen Lidyalılar kral ve soylularının mezarlarını tümülüs olarak inşa eder. Orta Asya’da kurgan ve höyük denir.
Salihli-Akhisar arasında Ahmetli sınırlarından bulunan Bintepeler, bugün (2023’te) büyüklü küçüklü 115 tümülüsten oluşan nekropol yani mezar alanlarıdır. 1940’larda 149 tümülüs varmış. Tarımsal faaliyetlerde tümülüsler bozulmuştur.
Tümülüslerin toprak yığınlarını cenaze törenlerine katılan cemaatler kendi yurtlarından getirir. Mezar odalarının üzerine toprağı atar. Toprağın bol olsun, deyimi buradan gelir, sevenin çok olsun demektir.
Tümülüslerin en büyüğü ve sonuncusu Kral Alyattes’e aittir. (Lidya’nın son kralı Krezüs’ün (Karun) babasıdır).
Ayrıca Anadolu’nun en büyük tümülüsüdür. 16 tonluk taş bloklar kullanılmıştır, 70 metre yüksekliğindedir. Yüzyıllarda erozyona uğradığı düşünülüyor.
Herodot, Kral Alyettes’e ait tümülüsün yapımı sırasında Sardes halkının gönüllü olarak çalıştığından bahseder.
Heredot ayrıca Bintepeler’in Mısır Piramitleri kadar değerli olduğunu yazar ve Anadolu Piramitleri der:
(Lidya’da) görülmeye değer bir anıt vardır. Mısır’dakiler ve Babil’deki anıtlar bir yana, öyle bir anıt vardır ki, bilinen bütün öbürlerini aşar. Bu, Kroisos’un babası Alyattes’in mezarıdır, etekleri büyük taşlarla (krepis) örülmüş bir toprak yığınıdır. Küçük esnafın, el işçilerinin ve aşk satıcısı küçük kızların topladıkları paralarla yükseltilmiş bu anıt. En yüksek yerinde, ben oradan geçtiğim zamanda da, beş tane taş blok vardı, üzerlerinde kazılı olan yazıtlarda, buna katılan her meslek dalının ne kadar verdiği yazılıydı... Bu mezar, çepeçevre altı stad ve iki plethron’dur; genişliği on üç plethron’dur. Yanında büyük bir göl vardır, ki Lidyalılar hiç kurumaz derler; adı Gyges gölüdür. İşte bu konudaki sözümde bu kadardır. (Hdt. 1.93)
Persler, Bizanslılar, Haçlı Seferleri sırasına soyulmuş. Mezar odalarındaki iskeletler bile çalınmıştır. Tümülüslerde hiç mal kalmamış olmasına rağmen, hala definecilerin yasa dışı kazıları devam ediyor.
Bintepeler bugün UNESCO Dünya Mirasında aday adayıdır.
Bintepeler sanal turu:
Comments