Anadolu, kestanenin ana yurdudur. Kestane ilk kez ortaya Lidya uygarlığında çıkmış, antik çağlarda uzun süre Lidya elması adıyla anılmıştı. Bu nedenle geçmişte en kaliteli kestaneler Lidya uygarlığının merkezi olan bugün Manisa ilinin Salihli ilçesinde kalan bölgede yetiştiriliyordu. O halde Salihli’de yükselen Bozdağ’daki ormanlar kestaneye de kucak açıyordu. Kestane, ilk adıyla Lidya elması geçmişte çok değerliydi. Çünkü sahip olduğu yüksek nişasta oranıyla buğday gibi doyurucu bir tohumdu. Bu nedenle özellikle Batı Anadolu’da koloniler kuran eski Yunanlıların en önemli yiyeceklerindendi. Yunanlılar kestaneyi Anadolu’dan alıp bugünkü Yunanistan’da yetiştirmeye çalıştı ancak kestane nazik bir ağaçtı. Her türlü toprağı sevmezdi. Yunanistan’sa kireçli topraklarla kaplıydı. Sayısız deneme başarısızlıkla sonuçlandı. Ama kestane yetiştirme çabaları bitmedi. En sonunda Teselya Yarımadası’nda Kastania bölgesinde kestane yetiştirmeyi başardılar. Böylece kestane Avrupa yolculuğuna başlamış oldu. Yunanlılardan sonra Romalılar kestaneyi Kastania bölgesinden aldıkları için, o zamana kadar Lidya elması diye bilinen ürüne “kastania” dediler ve Avrupa’nın derinliklerine taşıdılar. İşte o günden sonra Lidya elması kastania, Türkçe söylenişiyle kestane adını aldı.
Kestane ağacı, lezzetli yemişlerinin yanı sıra kerestesi için de oldukça değerli. Ahşabın içindeki tanenler, toprakla temas ettiğinde uzun ömürlü ve dayanıklı olduğu anlamına gelir ve bu nedenle dış mekanlarda kullanım için ideal. Karadeniz'i yaylalarında, geleneksel mimarisinde kestane kolay ulaşılabilen bir malzeme. Anadolu kestanesinin ilk kez Lidya uygarlığı zamanında yetiştirilmeye başladığını söylüyor kimi kaynaklar, uygarlığın merkezi olan bugün Manisa ilinin Salihli ilçesinde kalan Sardes Antik Kent’inde anemon ve safranın yanı sıra, en kaliteli kestaneleri veren ağaçlar da yetiştiriliyormuş. O yüzden Lidya elması diye de anılıyor antik metinlerde.
Yazılar Magma Dergisinde yayınlanan Kestane: Antik Elma yazısından ve Ağacın İzinde sitesinde yayınlanan Anadolu'nun Ağacı Kestane yazısından alınmıştır.
Yorumlar