Manisa, Yıldırım Beyazıt döneminde Saruhan Beyliği’nin başında olan Hızırşah tarafından Osmanlı Devleti’ne teslim edilir, sonra Yıldırım Beyazıt tarafında oğlu Ertuğrul’a verilir. Timur’un Anadolu’ya girmesiyle Hızırşah’ın kardeşi Orhan Bey’e, en sonunda Fetret Dönemi sonrasında dört kardeşini de öldürerek tahta çıkan Çelebi Mehmet tarafında Osmanlı Devleti’ne bağlanır.
Bu esnada Yıldırım Bayed’in Timur’a Ankara Savaşı’nda yenilip esir düşmesi ve beş oğlunun taht kavgasına tutuşmasıyla girilen Fetret devrinde, taht kavgaları ve Timur’un baskısı Anadolu halkına yapılan sosyal, ekonomik ve psikolojik baskı sonucu krize sürükler. Halk ayaklanmaları başlar. Ayaklanmalardan birisi Şeyh Bedrettin’in müritlerinden Manisalı Torlak Kemal’in Manisa ve Aydın civarında ayaklanmasıdır, aynı dönemde Dede Sultan Böklüce Mustafa ise İzmir civarında ayaklanır. Ege bölgesinde halk ayaklanması durmaz. Şeyh Bedrettin şimdilerde doğal varlık olarak tanımladığımız toprak gibi kaynakların herkesin eşit şekilde yararlanması gerektiğini savunur.
Torlak Kemal, aslen Manisa Yahudilerindendir. Asıl ismi Samuel’dir. Müslümanlığı seçmesi ile toy, yeni anlamına gelen Torlak unvanını alır. İsyanın bastırılmasıyla Torlak Kemal 1419’da Manisa'da yakalanarak asılır.
Şeyh Bedrettin "Varlığın yok olması mümkün değildir ve yokluğun da var olması mümkün olamaz" (Varidat) gibi dönemine göre çok ilerici bakış açısına sahiptir. Nazım Hikmet’e göre tarihin ilk sosyalistidir. Şeyh Bedrettin İsyanı şiirinden kendisi için “Yarin yanağından gayri, her yerde ve her şeyde hep beraber, hep birlikte olmak.” dizesini kullanır.
Şarkı ve şiirlerde Şeyh Bedrettin, Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal:
Zülfü Livaneli’den Şeyh Bedrettin Destanı:
Cem Karaca’dan Şeyh Bedrettin Destanı:
Ahmet Kaya’dan Şeyh Bedrettin:
Ruhi Su’dan Şeyh Bedrettin Destanından
Bulutsuzluk Özlemi’nden Torlak Kemal
Gültekinler’den Torlak Kemal
Torlak Kemal Ağıdı
Comentarios